Amoebiasis - Amoebe Dysenterie

levenscyclus entamoeba histolytica

Amoeben zijn ééncellige organismen. De naam amoebe komt van het Oudgriekse amoibe (=verandering): amoeben hebben namelijk geen vaste vorm.

Amoebe dysenterie is een ziekte die veroorzaakt wordt door de parasiet Entamoeba histolytica. De ziekte is zeldzaam in onze contreien maar komt relatief vaak voor in tropische en subtropische streken met gebrekkige sanitaire voorzieningen.

De cysten van de parasiet worden ingenomen door verontreinigd water of voedsel of door besmette handen. In de dikke darm rijpt de cyste tot een volwassen amoebe (een trofozoiet) die vermenigvuldigd door celdeling. Nieuwe cysten worden gevormd en met de stoelgang uitgescheiden om zo als infectiebron te dienen voor een volgend slachtoffer.

De ziekte komt zeer frequent voor in bepaalde tropische landen, zoals Indië, Mexico, Centraal- en Zuid-Amerika en Afrika.

De ziekte wordt niet zelden opgelopen door toeristen.

Symptomen

Na de infectie kan het enkele dagen tot weken duren eer ziektetekens optreden.

Typisch is het optreden van diarree die erg uitgesproken kan zijn. De amoeben kunnen in de darmwand dringen waardoor de stoelgang bloederig en slijmerig kan zijn.

In ongeveer 10% van de gevallen breekt de parasiet door de darmwand in de bloedbaan van waaruit andere organen kunnen aangetast worden. Meestal is dit dan de lever, maar alle organen kunnen op deze manier geïnfecteerd worden.

In de organen kunnen abcessen ontstaan die ernstige symptomen kunnen geven en zelfs fataal kunnen zijn.
De symptomen kunnen soms jaren aanslepen.

Op lange termijn kunnen darmulcers (=darmzweren) en granulomateuze gezwellen - die ontstaan door de immuunreactie van de gastheer en afweercellen bevatten - optreden.

Infecties met Entamoeba histolytica kunnen echter ook asymptomatisch blijven.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld door microscopisch onderzoek van de stoelgang. De cysten worden niet continu uitgescheiden. Vaak zijn dan ook verschillende opeenvolgende onderzoeken nodig om de cysten te kunnen waarnemen.

Meer gespecialiseerd onderzoek, zoals bloedonderzoek en stoelgangonderzoek naar eiwitten die afkomstig zijn van de amoeben worden minder vaak uitgevoerd.

Behandeling

De behandeling bestaat uit het toedienen van stoffen die de amoeben doden. Vaak zijn 2 verschillende medicijnen nodig: enerzijds voor het doden van de parasieten in de darm, anderzijds voor het doden van de amoeben die in de darmwand zijn gedrongen.

Prognose

De prognose is meestal goed indien tijdig behandeld wordt. De ziekte is echter in armere tropische streken een belangrijke doodsoorzaak.

Preventie

Voorkomen is beter dan genezen! De overdracht van de ziekte kan tegengegaan worden door goede hygiënische maatregelen te treffen in streken waar de ziekte vaak voorkomt:

  • handen wassen
  • sanitaire installaties (keuken, badkamer, toilet) schoon houden
  • geen rauwe groenten eten
  • water altijd koken voor consumptie of flessenwater gebruiken
  • vermijdt het eten van voedsel dat in straat kraampjes wordt aangeboden